*Σ.τ.Μ: Σημείωμα της Μεταφράστριας

Η επιλογή του ονόματος του blog είναι ένας τρόπος απόδοσης φόρου τιμής στους αφανείς ήρωες, στους άγνωστους μεταφραστές, που πάντα μένουν στο περιθώριο. Σε αυτούς που το έργο τους συνήθως δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και το όνομά τους δεν αναφέρεται συχνά. Σε όλους αυτούς, που για πολλούς πρέπει να ξέρουν τα πάντα, αλλά για τους περισσότερους δεν κάνουν τίποτα. Είναι μια απάντηση στην ερώτηση: «Με τί ασχολείσαι; Α! Το σπούδασες;» και σε σχόλια τύπου: «Σιγά, μωρέ τη δουλειά! Ανοίγεις λεξικό, βρίσκεις λέξη, κλείνεις λεξικό». Η μετάφραση είναι πολλά παραπάνω από λεξικά και ηλεκτρονικά προγράμματα και η δουλειά του μεταφραστή δεν περιορίζεται στο τέλος μια σελίδας υπό το σύμβολο Σ.τ.Μ! Κι αν για πολλούς, οι μεταφραστές είναι «αόρατοι», εδώ συμμεριζόμαστε την άποψη του M. Serres για τους μεταφραστές, σύμφωνα με την οποία, οι μεταφραστές πρέπει να αποτελέσουν αναπόσπαστο κομμάτι της συντροφιάς των αγγέλων και να μην ξεχνούν ότι ... les pires Anges se voient; les meilleurs disparaissent…(οι χειρότεροι άγγελοι είναι ορατοί, οι καλύτεροι εξαφανίζονται). Με αυτό το blog θα εξαφανιστούμε σίγουρα, παναπεί θα γίνουμε καλύτεροι!

*Σ.τ.Μ.: Κι αν νομίζετε ότι σ’ αυτό το blog θα βρείτε μόνο Μεταφραστικά, γελιέστε! Σε αυτή την πόλη των Αγγέλων…ο Θεός είναι η Γλώσσα, την οποία και θα υμνούμε! ΕυΛόγησον!

Τρίτη 10 Αυγούστου 2010

Live your myth in Greece...

“Live your myth in Greece” είναι το περίφημο σλόγκαν της καμπάνιας που το Υπουργείου Τουρισμού επινόησε προκειμένου να προσελκύσει τουρίστες από άλλες χώρες. Βέβαια, λόγω των περιστάσεων θα μπορούσε άνετα να μετατραπεί σε “Live the myth of International Monetary Fund in Greece“, ελληνιστί "Ζήστε το μύθο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Ελλάδα" μιας και έχουμε γίνει παγκοσμίως γνωστοί για τις πολύ φιλολαϊκές πολιτικές της χώρας μας! Ας μείνουμε όμως, όπως πάντα, στο γλωσσικό κομμάτι της υπόθεσης και ας εξετάσουμε τη γλώσσα της διαφήμισης. Τι καλύτερο από το να συμπεριλάβεις στο σλόγκαν σου, για μια διαφήμιση όπως αυτή του Υπουργείου Τουρισμού, μια λέξη που επιτυγχάνει το σκοπό σου χωρίς ιδιαίτερο κόπο; Για τί είναι γνωστή κυρίως η Ελλάδα; Για τα σκάνδαλα και τις μίζες, θα μου πείτε! Ξαναθέτω την ερώτηση, λοιπόν και λέω γιατί είναι γνωστή η Ελλάδα, εκτός από τα σκάνδαλα και τις μίζες; Για την ιστορία, τη φιλοσοφία και σαφώς τη μυθολογία της! Όλα αυτά τέλος πάντων τα επιτεύγματα των αρχαίων Ελλήνων, που πολλές φορές προγονοπληκτικά και σαν καραμέλα στο στόμα αναφέρουμε! Είναι αλήθεια όμως ότι η ελληνική μυθολογία είναι ευρέως γνωστή σε πολλούς άλλους λαούς και έχει εμπνεύσει πολύ κόσμο. Ορίστε που η λέξη myth δημιουργεί διπλό συνειρμό: από τη μια μας παραπέμπει στην ελληνική μυθολογία και από την άλλη μας δηλώνει αμετάκλητα ότι αν κάποιος έρθει στην Ελλάδα θα ζήσει πραγματικά ένα παραμύθι! Έναν μύθο! Τόσο καλά θα περάσει! Θα μπορούσε τότε να πάρει θέση μια άλλη διαφήμιση και να ισοπεδώσει το συγκεκριμένο σλόγκαν λέγοντας «Παντού υπάρχει ένας μύθος» κι επομένως δεν υπάρχει λόγος να τον αναζητήσετε μόνο στην Ελλάδα! «Να φύγετε! Να πάτε αλλού!»  
Πόσες φορές έχουμε χαρακτηρίσει ραδιοφωνικά, τηλεοπτικά ή διαδικτυακά διαφημιστικά, πετυχημένα ή το αντίθετο; "Τα μακαρόνια να’ ναι Μισκο», «Σήμα καμπάνα», «Τυχαίο; Δεν νομίζω!», «Κάνει τα τζάμια αόρατα» κ.τ.λ. Και έχουμε αναρωτηθεί, πόσα πράγματα μπορούν ειπωθούν ή να εννοηθούν τελικά με την κατάλληλη ‘χρήση’ της γλώσσας στις διαφημίσεις! Ο Γλωσσολόγος απαντά, πως στη διαφημιστική επικοινωνία καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η προθετική λειτουργία της γλώσσας, που σκοπεύει στον επηρεασμό των σκέψεων, ενεργειών και συμπεριφορών των καταναλωτών καθώς και η αποδεκτότητα, τα συμπεράσματα δηλαδή που θα βγάλει ο κάθε δέκτης. Και ο διαφημιστής από την άλλη απαντά, πως το αποτέλεσμα αποτελεί συνδυασμό γλωσσικών επιλογών και κατάλληλων επιλογών από τον οπτικό και μουσικό κώδικα. Αφήνοντας τους άλλους κώδικες στην άκρη, ξεχωρίζουμε τον γλωσσικό, όπου οι αποκλίσεις από την 'νόρμα' και το σπάσιμο των γλωσσικών φραγμών, αποτελούν εργαλεία στα χέρια των διαφημιστών, ακριβώς γιατί ‘ενεργοποιούν’ την αισθητική λειτουργία του διαφημιστικού κειμένου, έτσι ώστε να προσελκύσει την προσοχή του δέκτη και να συμβάλλει στην ευκολότερη απομνημόνευση και την προοπτική αγοράς του προϊόντος. Η παραβίαση θα λέγαμε της γλώσσας δεν οδηγεί σε άρση της κειμενικότητας του διαφημιστικού κειμένου. Επαναλήψεις νεολογισμοί, πολυσημία, παραφράσεις, παραλληλισμοί, αντικαταστατικά στοιχεία (π.χ. αντωνυμίες), ελλειπτικές δομές, είναι κάποιες από τις επιλογές των διαφημιστών που κάνουν ευδιάκριτους τους κειμενικούς παράγοντες που το 1980 οι ερευνητές de Beaugrande και Dressler συνέταξαν για πρώτη φορά στο έργο τους “Introduction to Textlinguistics”. Οι κειμενικοί παράγοντες, δηλαδή συνοχή, συνεκτικότητα, προθετικότητα, αποδεκτότητα, πληροφορητικότητα, καταστασιακότητα και διακειμενικότητα, μπορούν να εξεταστούν σε κάθε διαφημιστικό κείμενο, αφού γι' αυτά γίνεται λόγος στη συγκεκριμένη περίπτωση. Οι διαφημίσεις έντυπες κυρίως, που πάντα με συγκινούσαν γιατί τις θεωρούσα πολύ έξυπνες και πετυχημένες και όχι γιατί λένε πάντα την αλήθεια, είναι αυτές που κατατάσσονται θα λέγαμε στις κοινωνικές διαφημίσεις. Τις περισσότερες φορές χρησιμοποιούν με τέτοιον τρόπο την γλώσσα και συνδυάζουν τόσο καλά μια εικόνα, που ως γνωστόν μια εικόνα χίλιες λέξεις, που πραγματικά μένω έκπληκτη!  
Δείτε μερικές:


 
*Σ.τ.Μ: Το σλόγκαν “Live your myth in Greece” όπως είπαμε δεν εξυπηρετεί πολύ πια τους σκοπούς μας ακριβώς λόγω του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Περισσότεροι τουρίστες ξέρουν τα οικονομικά μας παρά την μυθολογία μας! Κι αφού το Δ.Ν.Τ. μας έχει κάνει, ως χώρα, παγκοσμίως γνωστούς και μας ξέρουν όλοι πια, θα πρότεινα το σλόγκαν να μετατραπεί σε: «Ταξιδέψτε στην Ελλάδα. Αυτήν ξέρετε, αυτήν εμπιστεύεστε». Δεν θα ήταν καλύτερο;

Δεν υπάρχουν σχόλια: