Βιβλιοθήκη χωρίς Σύνορα!

Πάντα πίστευα πως τα βιβλία είναι…ταξίδι. Ίσως επειδή στα περισσότερα ταξίδια μου διάβαζα! Ή ίσως επειδή διαβάζοντας βιβλία ταξίδευα! Δηλαδή, τα ταξίδευα και με ταξίδευαν! Και οποιαδήποτε σχέση είναι αμοιβαία είναι και πραγματική! Πόσα βιβλία μου και κυρίως λεξικά έχουν ταξιδέψει μαζί μου! Κέρκυρα, Αθήνα ή Θεσσαλονίκη; Έχουν ξεχάσει πού ακριβώς θέλουν να παν!  Μόνο που το τελευταίο διάστημα συνειδητοποίησα οτι υπάρχει ακόμα ένας λόγος που θα μπορούσαμε να πούμε οτι τα βιβλία ταξιδεύουν. Κι αυτός είναι το λεγόμενο bookcrossing! Περπατάς αμέριμνος σε ένα πάρκο και βλέπεις στο παγκάκι ένα βιβλίο, μπαίνεις στο λεωφορείο και στη δίπλα θέση βλέπεις επίσης ένα βιβλίο, πηγαίνεις για καφέ κι εκεί που δεν είχες παρέα στη διπλανή θέση βλέπεις ένα βιβλίο κτλ. Οποτεδήποτε σας συμβεί κάτι αντίστοιχο μην πετάξετε το βιβλίο, ούτε να φωνάξετε την σερβιτόρα να της πείτε πως ο προηγούμενος ξέχασε το βιβλίο του. Πιάστε το στα χέρια σας, περιεργαστείτε το και θα καταλάβετε πως έχετε στα χέρια σας ένα βιβλίο "που ταξιδεύει". Θα το καταλάβετε από τα κίτρινα αυτοκολλητάκια με τα οποία είναι διακοσμημένο. 

Το bookcrossing είναι η τακτική του να αφήνεις ένα βιβλίο σε δημόσιο χώρο προκειμένου να το βρει κάποιος άλλος. Και το bookcrossing.com το site όπου μπορεί κανείς να ενημερωθεί για τα βιβλία που ταξιδεύουν και σκοπός του είναι να κάνει τον κόσμο μια ανοιχτή βιβλιοθήκη για όλους. Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 4.000 bookcrossers, οι οποίοι οχι μόνο απελευθερώνουν βιβλία αλλά οργανώνουν πληθώρα εκδηλώσεων προκειμένου να ενημερώσουν τον κόσμο και να τον φέρουν πιο κοντά στα βιβλία. Εκδηλώσεις, συνέδρια, συναντήσεις, γνωριμίες με συγγραφείς, εξορμήσεις για απελευθέρωση βιβλίων σε διάφορες πόλεις και πολλά άλλα. Τα Χριστούγεννα μάλιστα λένε τα κάλαντα κι αντί να ζητούν χρήματα, κάστανα ή μανταρίνια, μοιράζουν στον κόσμο βιβλία. Πολύ ωραία, ανέξοδη και πρωτότυπη ιδέα! Βέβαια, πρόσφατα διάβασα οτι σαφώς μια τέτοια ιδέα και μάλιστα όταν έχει τέτοια απήχηση στον κόσμο, κάποιους ενοχλεί. Υπήρξαν και διαβολικές φωνές εκδοτικών, απ' ότι μπορώ να φανταστώ, που θεωρούν ότι το bookcrossing τους κάνει σοβαρή ζημιά, αφού βλέπουν τα κέρδη τους να μειώνονται, όταν το ίδιο βιβλίο θα το διαβάσουν περισσότερα από ένα άτομα! Ας τους πει κάποιος πως το διάβασμα δεν το αγοράζεις! Πρέπει να είναι free για όλους!

Ρίξτε μια ματιά: http://www.bookcrossing.com/

*Σ.τ.Μ.: Τα βιβλία είναι σαν την τιμή. Τιμή δεν έχουν! Γι’ αυτό διαβάστε κι απελευθερώστε…

Live your myth in Greece...

“Live your myth in Greece” είναι το περίφημο σλόγκαν της καμπάνιας που το Υπουργείου Τουρισμού επινόησε προκειμένου να προσελκύσει τουρίστες από άλλες χώρες. Βέβαια, λόγω των περιστάσεων θα μπορούσε άνετα να μετατραπεί σε “Live the myth of International Monetary Fund in Greece“, ελληνιστί "Ζήστε το μύθο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Ελλάδα" μιας και έχουμε γίνει παγκοσμίως γνωστοί για τις πολύ φιλολαϊκές πολιτικές της χώρας μας! Ας μείνουμε όμως, όπως πάντα, στο γλωσσικό κομμάτι της υπόθεσης και ας εξετάσουμε τη γλώσσα της διαφήμισης. Τι καλύτερο από το να συμπεριλάβεις στο σλόγκαν σου, για μια διαφήμιση όπως αυτή του Υπουργείου Τουρισμού, μια λέξη που επιτυγχάνει το σκοπό σου χωρίς ιδιαίτερο κόπο; Για τί είναι γνωστή κυρίως η Ελλάδα; Για τα σκάνδαλα και τις μίζες, θα μου πείτε! Ξαναθέτω την ερώτηση, λοιπόν και λέω γιατί είναι γνωστή η Ελλάδα, εκτός από τα σκάνδαλα και τις μίζες; Για την ιστορία, τη φιλοσοφία και σαφώς τη μυθολογία της! Όλα αυτά τέλος πάντων τα επιτεύγματα των αρχαίων Ελλήνων, που πολλές φορές προγονοπληκτικά και σαν καραμέλα στο στόμα αναφέρουμε! Είναι αλήθεια όμως ότι η ελληνική μυθολογία είναι ευρέως γνωστή σε πολλούς άλλους λαούς και έχει εμπνεύσει πολύ κόσμο. Ορίστε που η λέξη myth δημιουργεί διπλό συνειρμό: από τη μια μας παραπέμπει στην ελληνική μυθολογία και από την άλλη μας δηλώνει αμετάκλητα ότι αν κάποιος έρθει στην Ελλάδα θα ζήσει πραγματικά ένα παραμύθι! Έναν μύθο! Τόσο καλά θα περάσει! Θα μπορούσε τότε να πάρει θέση μια άλλη διαφήμιση και να ισοπεδώσει το συγκεκριμένο σλόγκαν λέγοντας «Παντού υπάρχει ένας μύθος» κι επομένως δεν υπάρχει λόγος να τον αναζητήσετε μόνο στην Ελλάδα! «Να φύγετε! Να πάτε αλλού!»  
Πόσες φορές έχουμε χαρακτηρίσει ραδιοφωνικά, τηλεοπτικά ή διαδικτυακά διαφημιστικά, πετυχημένα ή το αντίθετο; "Τα μακαρόνια να’ ναι Μισκο», «Σήμα καμπάνα», «Τυχαίο; Δεν νομίζω!», «Κάνει τα τζάμια αόρατα» κ.τ.λ. Και έχουμε αναρωτηθεί, πόσα πράγματα μπορούν ειπωθούν ή να εννοηθούν τελικά με την κατάλληλη ‘χρήση’ της γλώσσας στις διαφημίσεις! Ο Γλωσσολόγος απαντά, πως στη διαφημιστική επικοινωνία καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η προθετική λειτουργία της γλώσσας, που σκοπεύει στον επηρεασμό των σκέψεων, ενεργειών και συμπεριφορών των καταναλωτών καθώς και η αποδεκτότητα, τα συμπεράσματα δηλαδή που θα βγάλει ο κάθε δέκτης. Και ο διαφημιστής από την άλλη απαντά, πως το αποτέλεσμα αποτελεί συνδυασμό γλωσσικών επιλογών και κατάλληλων επιλογών από τον οπτικό και μουσικό κώδικα. Αφήνοντας τους άλλους κώδικες στην άκρη, ξεχωρίζουμε τον γλωσσικό, όπου οι αποκλίσεις από την 'νόρμα' και το σπάσιμο των γλωσσικών φραγμών, αποτελούν εργαλεία στα χέρια των διαφημιστών, ακριβώς γιατί ‘ενεργοποιούν’ την αισθητική λειτουργία του διαφημιστικού κειμένου, έτσι ώστε να προσελκύσει την προσοχή του δέκτη και να συμβάλλει στην ευκολότερη απομνημόνευση και την προοπτική αγοράς του προϊόντος. Η παραβίαση θα λέγαμε της γλώσσας δεν οδηγεί σε άρση της κειμενικότητας του διαφημιστικού κειμένου. Επαναλήψεις νεολογισμοί, πολυσημία, παραφράσεις, παραλληλισμοί, αντικαταστατικά στοιχεία (π.χ. αντωνυμίες), ελλειπτικές δομές, είναι κάποιες από τις επιλογές των διαφημιστών που κάνουν ευδιάκριτους τους κειμενικούς παράγοντες που το 1980 οι ερευνητές de Beaugrande και Dressler συνέταξαν για πρώτη φορά στο έργο τους “Introduction to Textlinguistics”. Οι κειμενικοί παράγοντες, δηλαδή συνοχή, συνεκτικότητα, προθετικότητα, αποδεκτότητα, πληροφορητικότητα, καταστασιακότητα και διακειμενικότητα, μπορούν να εξεταστούν σε κάθε διαφημιστικό κείμενο, αφού γι' αυτά γίνεται λόγος στη συγκεκριμένη περίπτωση. Οι διαφημίσεις έντυπες κυρίως, που πάντα με συγκινούσαν γιατί τις θεωρούσα πολύ έξυπνες και πετυχημένες και όχι γιατί λένε πάντα την αλήθεια, είναι αυτές που κατατάσσονται θα λέγαμε στις κοινωνικές διαφημίσεις. Τις περισσότερες φορές χρησιμοποιούν με τέτοιον τρόπο την γλώσσα και συνδυάζουν τόσο καλά μια εικόνα, που ως γνωστόν μια εικόνα χίλιες λέξεις, που πραγματικά μένω έκπληκτη!  

Δείτε μερικές:

 
*Σ.τ.Μ: Το σλόγκαν “Live your myth in Greece” όπως είπαμε δεν εξυπηρετεί πολύ πια τους σκοπούς μας ακριβώς λόγω του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Περισσότεροι τουρίστες ξέρουν τα οικονομικά μας παρά την μυθολογία μας! Κι αφού το Δ.Ν.Τ. μας έχει κάνει, ως χώρα, παγκοσμίως γνωστούς και μας ξέρουν όλοι πια, θα πρότεινα το σλόγκαν να μετατραπεί σε: «Ταξιδέψτε στην Ελλάδα. Αυτήν ξέρετε, αυτήν εμπιστεύεστε». Δεν θα ήταν καλύτερο;