Το θαυμαστικό!

Την Παραμονή των Χριστουγέννων ο Εφήμ Περεκλάντι, «υπουργικός γραμματεύς», πλάγιασε πολύ άκεφος. Ένιωθε πως τον είχαν προσβάλλει βαριά.
- Παράτα με, μάγισσα! ούρλιαξε με κακία, μόλις τον ρώτησε η γυναίκα του παραξενεμένη για το κατσούφικο ύφος του.
Εκείνο το βράδυ βρισκόταν σε μια διασκέδαση και είχε ακούσει πολλά δυσάρεστα πράγματα που τον πλήγωσαν κατάκαρδα. Στην αρχή μιλούσαν για τη σημασία που έχει γενικά η μόρφωση, ύστερα η συζήτηση πέρασε, έτσι χωρίς να το καταλάβουν, στα προσόντα που χρειάζονται για να γίνει κανείς υπουργικός υπάλληλος. Και επειδή δεν έχεις ανάγκη και πολύ σπουδαία φόντα για να τρυπώσεις σε μια δημόσια υπηρεσία, το θέμα έγινε αφορμή για πικρόχολες παρατηρήσεις, παρεξηγήσεις και πειραχτικά σχόλια. Στο τέλος, όπως γίνεται πάντοτε σε κάθε ρούσικη παρέα, το γενικό ζήτημα μετατοπίστηκε σε προσωπικές περιπτώσεις.
- Θέλετε ένα παράδειγμα; Ορίστε! Εσείς, κύριε Περεκλάντιν. Έχετε μια σπουδαία θέση…αλλά ποια είναι η μόρφωσή σας;
- Καμιά, κύριε. Στη δική μου υπηρεσία δε χρειάζεται μόρφωση, αποκρίθηκε με μετριοφροσύνη ο Περεκλάντιν. Φτάνει να ξέρεις ορθογραφία.
- Και πού μάθατε εσείς ορθογραφία;
- Η συνήθεια, κύριε… Σαράντα χρόνια υπηρεσία, μαθαίνει το χέρι. Βέβαια στην αρχή ήταν κάπως δύσκολα, έκανα λάθη, αλλά με την καθημερινή ρουτίνα έμαθα.
-Και η στίξη;
- Και η στίξη το ίδιο…, δεν κάνω λάθη.
- Χμ! έκανε ο νεαρός ενοχλημένος. Η συνήθεια όμως δεν είναι το ίδιο πράμα με τη μόρφωση. Δε φτάνει να ξέρεις πού θα βάλεις τις οξείες και τις περισπωμένες… όχι κύριε! Πρέπει να ξέρεις και γιατί. Όταν βάζεις κόμμα, να πούμε, πρέπει να ξέρεις για ποιο λόγο βάζεις κόμμα… μάλιστα κύριε! Και η αυτόματη ορθογραφία σας… η ανακλαστική… δεν αξίζει καπίκι. Είναι μηχανική δουλειά και τίποτα παραπάνω.
Ο Περεκλάντιν δεν έβγαλε μιλιά, χαμογέλασε μάλιστα με μετριοφροσύνη. (Ο νεαρός ήταν γιος κρατικού συμβούλου πέμπτης τάξεως και ο ίδιος ήταν κιόλας δημόσιος υπάλληλος δέκατου βαθμού.) Αλλά τώρα που πλάγιασε άφησε να ξεσπάσουν η αγανάκτηση και ο θυμός του.
«Σαράντα χρόνια υπηρεσία δε μου είπε κανείς κουβέντα και έρχεται αυτός να μου κάνει τον έξυπνο. Αυτόματη ορθογραφία… ανακλαστική…  Μηχανική δουλειά! Μπορεί να καταλαβαίνω εγώ καλύτερα από σε΄να και ας μην πήγα σε πανεπιστήμια». Αφού έλουσε το νεαρό με όλα τα επίθετα που είχε το υβρεολόγιό του και ζεστάθηκε κάτω από τις κουβέρτες, ξαναβρήκε τη γαλήνη του.
«Ξέρω… καταλαβαίνω… συλλογιζόταν μισοκοιμισμένος. Δεν βάζω ποτέ άνω τελεία εκεί που χρειάζεται κόμμα, έχω συνείδηση λοιπόν τι κάνω, ξέρω. Μάλιστα… έτσι είναι, νεαρέ μου! Πρέπει να στρωθείς στην καρέκλα, να δουλέψεις κάμποσα χρονάκια και ύστερα να κρίνεις τους γέρους».
Στα γλαρωμένα μάτια του Περκλάντιν πέρασε ξαφνικά ένα φωτεινό κόμμα σαν μετέωρο ανάμεσα σε τούφες πηχτά, μαύρα σύννεφα που του χαμογελούσαν. Ένα άλλο, και άλλο, και άλλο ακόμη, και σε λίγο ολάκερος ο απέραντος μαύρος φόντος, που απλωνόταν στον ουρανό της φαντασίας του, πλημμύρισε φωτεινά, φτερωτά κόμματα.
«Ας πάρουμε αυτά τα κόμματα για παράδειγμα, συλλογιζόταν ο Περεκλάντιν, που ένιωθε το κορμί του να ποτίζεται από μια γλυκιά νάρκη, τα ξέρω καλά… Είμαι ικανός, αν θέλεις, να βρω για το καθένα τη θέση που του ταιριάζει και… ευσυνειδήτως, όχι στην τύχη… Δοκίμασέ με και θα δεις… Όσο μπερδεμένο είναι το κείμενο, τόσο περισσότερα κόμματα χρειάζεται. Κόμμα βάζω πάντοτε μπροστά στο ‘ο οποίος, η οποία, το οποίο’ και στο ‘ό,τι’, όταν είναι αναφορικό. Όταν γράφεις μια κατάσταση των υπαλλήλων, πρέπει να βάζεις κόμμα ύστερα από κάθε όνομα. Το ξέρω».
Τα χρυσά κόμματα έπεσαν, σε λίγο, σαν βροχή και έσβησαν…
Στον απέραντο μαύρο φόντο πρόβαλαν κατακόκκινες τελείες. «Τελεία βάζουμε, όταν τελειώνουμε… Επίσης, όταν θέλουμε να δείξουμε το σημείο που πρέπει να γίνει μια μεγάλη διακοπή για να κοιτάζουμε τον ακροατή. Τελεία βάζουμε στο τέλος των μεγάλων παραγράφων, για να μην πιάνεται η ανάσα του γραμματικού που θα διαβάσει το κείμενο. Πουθενά αλλού».
Οι τελείες παιχνίδισαν, στριφογύρισαν και ο Περεκλάντιν είδε να προβάλει μπρος στα μάτια του μια ολόκληρη στρατιά από «δυο τελείες».
«Πού βάζουμε δύο τελείες; Δύο τελείες βάζουμε μετά το ‘αποφασίζομεν’, ‘διατάσσομεν’».
Οι τελείες χάθηκαν και ήρθε η σειρά των ερωτηματικών. Ξεχύθηκαν από τα σύγνεφα και άρχισαν να χορεύουν κανκάν.
«Το ερωτηματικό; Έχουν δει τα μάτια τέτοια! Και χίλια να μου δώσεις, κάπου θα βρω να τα βολέψω, Το βάζουμε πάντοτε όταν θέλουμε να ρωτήσουμε για κάτι ή όταν θέλουμε να ζητήσουμε πληροφορίες για ένα έγγραφο… ‘Πού υποβλήθηκε ο απολογισμός του τάδε έτους;’ ή ‘Το αστυνομικό τμήμα έχει πληροφορές περί της σημερινής κατοικίας του Ιβανώφ;’ κτλ».
Τα ερωτηματικά αναποδογύρισαν, ίσιωσε η μαγκουρίτσα τους και με μιας, σαν να υπάκουσαν σε κάποιο παράγγελμα, έγιναν θαυμαστικά.
«Χμ!... Αυτό ‘το σημείο της στίξεως’ μεταχειριζόμαστε πολύ συχνά στα γράμματα. ‘Αγαπητέ κύριε!’ ή ‘Εξοχότατε, πατέρα και ευεργέτη!...’ Και στα υπηρεσιακά έγγραφα όταν… μα πότε;»
Τα θαυμαστικά έκαναν ένα σάλτο μπροστά, κορδώθηκαν ακόμα περισσότερο και στάθηκαν εκεί ασάλευτα, περιμένοντας…
«Στα υπηρεσιακά έγγραφα, όταν χμ… πώς να το πω; Χμ!... Αλήθεια, πότε, βάζουμε θαυμαστικό; Στάσου… να θυμηθώ… Χμ!»
Ο Περεκλάντιν άνοιξε τα μάτια του και γύρισε από το άλλο πλευρό. Μόλις όμως έκλεισε τα βλέφαρά του, να σου τα θαυμαστικά πρόβαλαν πάλι στο μαύρο φόντο.
«Να πάρει ο διάολος!... Πότε πρέπει να βάλουμε θαυμαστικό;» συλλογιζόταν πασχίζοντας να αποδιώξει από τη φαντασία του αυτούς τους ενοχλητικούς επισκέπτες. «Το ξέχασα λοιπόν; Βέβαια, ή το ξέχασα ή δεν έβαλα ποτέ…»
Άρχισε να ξαναζωντανεύει στη θύμησή του τα έγγραφα που είχε συντάξει στα σαράντα χρόνια της υπαλληλικής του ζωής. Βασάνισε τη σκέψη του, έστυψε το μυαλό του, τίποτα! Ο Περεκλάντιν κατσούφιασε! Σε όλο αυτό το ταξίδι στα περασμένα δε βρήκε ούτε ένα θαυμαστικό.
«Μα είναι καταπληκτικό! Γράφω σαράντα ολόκληρα χρόνια και δεν έχω βάλει ούτε μια φορά θαυμαστικό!... Χμ!... Πού διάολο μπαίνει αυτός ο μπελάς;»
[…]
-Μάρθα, ψιθύρισε, και σκούντηξε τη γυναίκα του, που πάντοτε καμάρωνε για τα χρόνια που πέρασε εσωτερική στο λύκειο. Ξέρεις, μάτια μου, πού βάζουμε θαυμαστικό, όταν γράφουμε;
-Και βέβαι ξέρω! Εφτά χρόνια έμεινα εσωτερική. Ξέρω όλη τη γραμματική απ’ έξω κι ανακατωτά. Αυτό το σημείον στίξεως χρησιμοποιείται εις τας προσφωνήσεις, τας αναφωνήσεις και όταν θέλομεν να εκφράσωμεν ενθουσιασμόν, αγανάκτησιν, χαράν, οργήν, και άλλα συναισθήματα.
«Ωραία! Συλλογιζόταν ο Περεκλάντιν. Ενθουσιασμό, αγανάκτηση, χαρά, οργή και άλλα συναισθήματα…»
Ο υπουργικός υπάλληλος βυθίστηκε στις σκέψεις του. Σαράντα χρόνια μουντζούρωνε χαρτιά, είχε γεμίσει χιλιάδες κόλλες, μυριάδες και όμως δε θυμάται ούτε μια μονάχα γραμμή που να εκφράζει ενθουσιασμό, αγανάκτηση ή κάτι τέτοιο.
«Και άλλα συναισθήματα…συλλογιζόταν. Μα τι χρειάζονται τα συναισθήματα στα υπηρεσιακά έγγραφα; Ακόμα κι ένας αναίσθητος μπορεί να τα συντάξει…»
[…]
…Μαρτύρησε όλη τη νύχτα. Μα και το πρωί δεν τον άφησε καθόλου το φάντασμα. […] Βγαίνοντας στο δρόμο φώναξε ένα έλκηθρο και, καθώς πλησίαζε ο αμαξάς, νόμισε πως αντί για έλκηθρο ερχόταν καταπάνω του ένα πελώριο θαυμαστικό.
Πέρασε το κατώφλι του γραφείου και ο κλητήρας του φάνηκε σαν θαυμαστικό. Όλα του μιλούσαν για ενθουσιασμό, αγανάκτηση, οργή. Έπιασε τον κοντυλοφόρο και νόμισε πως κρατούσε ένα θαυμαστικό στα δάχτυλά του… Ο Περεκλάντιν βούτηξε την πένα στο καλαμάρι και υπόγραψε: «Εφήμ Περεκλάντιν, γραμματεύς!!!»
Και απλώνοντας αυτά τα τρία θαυμαστικά στην αράδα, δοκίμαζε ενθουσιασμό, αγανάκτηση, χαρά και την ίδια στιγμή έβραζε από το κακό του.
-Για κοίτα! Για κοίτα! μουρμούρισε καρφώνοντας το βλέμμα του στον κοντυλοφόρο.
Το φωτεινό θαυμαστικό ικανοποιημένο πια εξαφανίστηκε.

Α. Τσέχοφ,  Διηγήματα

Μετάφραση Κυρ. Σιμόπουλος

Θεμέλιο, Αθήνα 2000

*Σ.τ.Μ.: Αφιερωμένο στην ομάδα που κάθε Πέμπτη μεσημέρι συζητά για τη γλώσσα και το συναίσθημα! Ακόμα και τα θαυμαστικά.. είναι μαζί μας!!!

 

Ανθολογία της Οικονομίας!

Ο Γιώργος Σουρής γεννήθηκε το 1853 στην Ερμούπολη της Σύρου και ήταν ένας από τους σπουδαιότερους σατιρικούς ποιητές. Τι κι αν δεν τελείωσε ποτέ την Φιλοσοφική; Λόγω των πολλών γνώσεων και των πνευματικών προσόντων του ασχολήθηκε επιτυχώς με τη δημοσιογραφία, σατιρίζοντας τα γεγονότα της εποχής, ενώ πολλοί τον ονόμαζαν «σύγχρονο Αριστοφάνη». Στο ποίημα "Ανθολογία της Οικονομίας" τα λέει όλα...

Ἀνθολογία τῆς Οἰκονομίας

Ποιὸς εἶδε κράτος λιγοστὸ σ᾿ ὅλη τὴ γῆ μοναδικό, ἑκατὸ νὰ ἐξοδεύῃ καὶ πενήντα νὰ μαζεύῃ; Νὰ τρέφῃ ὅλους τοὺς ἀργούς, νἄχῃ ἑπτὰ Πρωθυπουργούς, ταμεῖο δίχως χρήματα καὶ δόξης τόσα μνήματα; Νἄχῃ κλητῆρες γιὰ φρουρὰ καὶ νὰ σὲ κλέβουν φανερά, κι ἐνῷ αὐτοὶ σὲ κλέβουνε τὸν κλέφτη νὰ γυρεύουνε; * * *

Κλέφτες φτωχοὶ καὶ ἄρχοντες μὲ ἅμαξες καὶ ἄτια, κλέφτες χωρὶς μία πῆχυ γῆ καὶ κλέφτες μὲ παλάτια, ὁ ἕνας κλέβει ὄρνιθες καὶ σκάφες γιὰ ψωμὶ ὁ ἄλλος τὸ ἔθνος σύσσωμο γιὰ πλούτη καὶ τιμή. * * *

Ὅλα σ᾿ αὐτὴ τὴ γῆ μασκαρευτῆκαν ὀνείρατα, ἐλπίδες καὶ σκοποί, οἱ μοῦρες μας μουτσοῦνες ἐγινῆκαν δὲν ξέρομε τί λέγεται ντροπή. * * *

Ὁ Ἕλληνας δυὸ δίκαια ἀσκεῖ πανελευθέρως, συνέρχεσθαί τε καὶ οὐρεῖν εἰς ὅποιο θέλει μέρος. * * *

Χαρὰ στοὺς χασομέρηδες! χαρὰ στοὺς ἀρλεκίνους! σκλάβος ξανάσκυψε ὁ ρωμιὸς καὶ δασκαλοκρατιέται. * * *

Γι᾿ αὐτὸ τὸ κράτος, ποὺ τιμᾶ τὰ ξέστρωτα γαϊδούρια, σικτὶρ στὰ χρόνια τὰ παλιά, σικτὶρ καὶ στὰ καινούργια! * * *

Καὶ τῶν σοφῶν οἱ λόγοι θαρρῶ πὼς εἶναι ψώρα, πιστὸς εἰς ὅ,τι λέγει κανένας δὲν ἐφάνη... αὐτὸς ὁ πλάνος κόσμος καὶ πάντοτε καὶ τώρα, δὲν κάνει ὅ,τι λέγει, δὲν λέγει ὅ,τι κάνει. * * *

Σουλούπι, μπόϊ, μικρομεσαῖο, ὕφος τοῦ γόη, ψευτομοιραῖο. Λίγο κατσούφης, λίγο γκρινιάρης, λίγο μαγκούφης, λίγο μουρντάρης.  Σπαθὶ ἀντίληψη, μυαλὸ ξεφτέρι, κάτι μισόμαθε κι ὅλα τὰ ξέρει. Κι ἀπὸ προσπάππου κι ἀπὸ παπποῦ συγχρόνως μποῦφος καὶ ἀλεποῦ. * * *

Καὶ ψωμοτύρι καὶ γιὰ καφὲ τὸ «δὲ βαρυέσαι» κι «ὢχ ἀδερφέ». Ὡσὰν πολίτης, σκυφτὸς ραγιᾶς σὰν πιάσει πόστο: δερβεναγᾶς. Θέλει ἀκόμα -κι αὐτὸ εἶναι ὡραῖο- νὰ παριστάνει τὸν εὐρωπαῖο. Στὰ δυὸ φορώντας τὰ πόδια πού ῾χει στό ῾να λουστρίνι, στ᾿ ἄλλο τσαρούχι. * * *

Δυστυχία σου Ἑλλάς, μὲ τὰ τέκνα ποὺ γεννᾶς. Ὦ Ελλάς, ἡρώων χώρα, τί γαϊδάρους βγάζεις τώρα; * * *

*Σ.τ.Μ: συλλεγέντα καὶ ἀναρτηθέντα ἐπὶ τῇ πανηγυρικῇ ἐλεύσει τοῦ ΔΝΤ

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/gewrgios_soyrhs_poems.htm#ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ_ΤΗΣ_ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B5%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%A3%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%AE%CF%82

Μεταφράζοντας την παιδική φαντασία...

Η μετάφραση, κατά Jakobson, διακρίνεται σε τρια είδη. Για να το θέσουμε απλά, έχουμε την ενδογλωσσική μετάφραση, όταν μεταφράζουμε από μια μορφή γλώσσας σε άλλη μορφή της ίδιας γλώσσας, τη διαγλωσσική, όταν μεταφράζουμε από μια γλώσσα σε μια άλλη γλώσσα και τη διασημειωτική, όταν για παράδειγμα ένας πίνακας ζωγραφικής μετατρέπεται σε ποίημα ή όταν ένα σχέδιο αποτυπωμένο σε χαρτί γίνεται τραγούδι. Αυτός ό διαχωρισμός είναι που πολύ συχνά με παρασέρνει, περιπλέκει τα πράγματα στο μυαλό μου και δεν μπορώ να αποφασίσω: είναι η μετάφραση γενικά επιστήμη, τεχνική ή μήπως τέχνη; Άλλες φορές τείνω προς μια κατεύθυνση και άλλες, τις περισσότερες, είμαι σίγουρη πως μετάφραση είναι όλα αυτά μαζί! Ο Garett Miller δεν είναι μεταφραστής! Είναι designer και software developer, ζει στην Ουάσιγκτον και προφανώς λατρεύει τις παιδικές ζωγραφιές. Δημιούργησε λοιπόν ένα site...γεμάτο φαντασία και χρώματα με σκοπό οχι να βελτιώσει ή να διεγείρει τη φαντασία των παιδιών (δύσκολο για έναν ενήλικα) αλλά με σκοπό να «μεταφράσει» τη φαντασία τους. Να, λοιπόν, ένα είδος διασημειωτικής μετάφρασης! Ο Garett επιμελείται τις παιδικές ζωγραφιές και τις προσαρμόζει στον κόσμο των μεγάλων ή διαφορετικά τις «μεταφράζει» με τον δικό του τρόπο και ψάχνει να βρει λύση, ψάχνει να βρει νόημα, ψάχνει να βρει άκρη σε έναν κόσμο που μέσα από τα μάτια των παιδιών είναι διαφορετικός!

Δείτε περισσότερα ή όσοι έχετε πιτσιρίκια ανεβάστε τις ζωγραφιές τους εδώ: http://imaginawesome.com/

*Σ.τ.Μ.: Και για να κάνουμε τη σύνδεση με το προηγούμενο post, από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια...

Το ημερολόγιο ενός τρελού...

"Ο πιο γνωστικός από τους ανθρώπους που θέλει να γνωρίσει την τρέλα, ας συλλογισθεί τη ροή των σκέψεών του όταν ονειρεύεται", έλεγε ο Βολταίρος και στις μέρες μας κάθε άλλο παρά επίκαιρος μοιάζει τούτος ο συλλογισμός του. Γιατί αν κλείσουμε τα μάτια και ονειρευτούμε, με τρόπο ταξιδιάρικο κι οχι με βάση το ρήμα "θέλω", τότε θα καταλάβουμε πως η τρέλα είναι το ιδανικό μας! Η τρέλα ή μανικότητα κατά τους αρχαίους, αν ήταν κόντρα στη δημιουργική πράξη τότε δεν θα είχε νόημα να τη συναντάμε σε τόσες συγγραφικές απόπειρες. Κι αν σε καιρούς κι εποχές κυριαρχούσε η προκατάληψη εξουσιών και κοινωνιών απέναντι στους "διαταραγμένους", στο καλλιτεχνικό εργαστήρι και στα όνειρά μας οι τρελοί...δημιουργούν ή οι γνωστικοί δημιουργούν τρελούς και γράφουν γι’ αυτούς! "Το Ημερολόγιο ενός τρελού" του Νικολάι Γκόγκολ (1809-1852) είναι μια περίπτωση σάτιρας της ρωσικής κοινωνίας του 19ου αιώνα.  Ένας κατώτερος υπάλληλος ονειρεύεται και προσδοκά, ονειρεύεται και περιμένει. Όμως οι προσδοκίες και τα όνειρά του διαψεύδονται μέρα με τη μέρα από το κατεστημένο των ανθρώπων. Ο Γκόγκολ σαρκάζει τα ήθη και τον τρόπο ζωής των συμπατριωτών του, την εποχή του αλλά και γενικότερα την ανθρώπινη φύση, οδηγώντας τον ήρωα στον έρωτα. Κι εκείνος ερωτεύεται αυτό που δεν έχει, αυτό που δεν φτάνει. Κι όμως ο έρωτας αυτός γίνεται η κινητήριος δύναμη της μετέπειτα πορείας του... 

*Σ.τ.Μ.: Αν τα όνειρα κι ο έρωτας μας οδηγούν στην τρέλα, επιτρέψτε μου να θέλω να ανήκω στους "διαταραγμένους"!

http://en.wikipedia.org/wiki/Nikolai_Gogol
http://ithaque.gr/skhizein/

Οι Ασημένιες Λεύκες

Πρέπει να σκορπίσουμε τ’ άρωμα
Που κλείνουν οι ψυχές μας!
Πρέπει όλα να’ ναι τραγούδια,
Όλα φως και καλοσύνη.

Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα – Οι Ασημένιες Λεύκες

*Σ.τ.Μ.: Αν μη τι άλλο…είναι Χριστούγεννα!

Σύνδρομο Ξένης Προφοράς!

Σε προηγούμενο post άφησα τον εαυτό μου να εκφραστεί ελεύθερα και μέσα από έναν στοίχο δήλωσα ότι πολλές φορές η ενασχόληση με τις γλώσσες με κάνει και Φοβάμαι! Γιατί ποτέ δεν είσαι σίγουρος, γιατί ποτέ η ενασχόληση αυτή δεν θα ολοκληρωθεί ώστε να νιώσεις την ικανοποίηση. Ευτυχώς ή δυστυχώς δεν τελειώνουν όλα μόλις πάρεις το δώρο από τη γιαγιά σου επειδή πήρες το Lower. Ίσως το post εκείνο ήταν ένας τρόπος να αντιμετωπίσω τη φοβία μου. Έτσι δεν λένε; Ο έρωτας με έρωτα περνάει και ο φόβος με φόβο αντιμετωπίζεται! Το εκμυστηρεύεσαι, το μοιράζεσαι και συνεχίζεις με περισσότερη δύναμη! Η άποψη όμως ότι η γλώσσα θέλει χρόνο και κόπο ή αλλιώς αίμα, δάκρυα κι ιδρώτα αληθεύει. Δεν γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη να ξέρεις, όχι άπταιστα, γιατί αυτό έτσι κι αλλιώς δεν γίνεται, αλλά να ξέρεις καλά μια γλώσσα. Δεν γίνεται να αποφασίζεις το Σαββατοκύριακο να το περάσεις αγκαλιά με το εγχειρίδιο «Οι πρώτες σου λέξεις στα κινέζικα» και τη Δευτέρα να μπορείς να κάνεις παζάρια για τη μπλούζα που θέλεις στο κινέζικο της γειτονιάς σου στη μητρική του πωλητή! Δεν γίνεται να πέφτεις για ύπνο λέγοντας «καληνύχτα» στα ελληνικά και το άλλο πρωί να ξυπνάς με το “Bon jour” στα χείλη! Ή μήπως γίνεται; Η 35χρονη Sarah Colwill από το Πλίμουθ της Βρετανίας για πολλά χρόνια βασανιζόταν από ημικρανίες, οι οποίες όμως ξεπερνούσαν την κοινή ημικρανία από την οποία ταλαιπωρούνται χιλιάδες άνθρωποι. Τελικά, διαγνώστηκε διαστολή των αιμοφόρων αγγείων του εγκεφάλου της, με αποτέλεσμα για μία εβδομάδα να μην μπορεί να κουνήσει τη μία πλευρά του σώματός της ενώ η κατάσταση έγινε ακόμη χειρότερη όταν η Sarah παρουσίασε έντονες ημικρανίες 3-4 φορές την εβδομάδα, οι οποίες οδήγησαν σε κάτι εντελώς αναπάντεχο: σταδιακά η προφορά της άρχισε να αλλάζει και να γίνεται... κινέζικη! Η Kay Russell είναι ακόμη μια περίπτωση: έπεσε για ύπνο με φοβερές ημικρανίες και όταν ξύπνησε μιλούσε αγγλικά, που είναι και η μητρική της, αλλά με γαλλική προφορά, ενώ ο Tom Paterson, ένας 39χρονος άντρας από τη Βρετανία ύστερα από ένα ατύχημα με το αυτοκίνητό του έπεσε σε κώμα, από το οποίο συνήλθε και οι γιατροί δεν πίστευαν στα μάτια τους αλλά ούτε και στα αφτιά τους! Ο Tom μιλούσε αγγλικά με πολωνική προφορά. Μεταφέρθηκε τελικά στο κέντρο Momentum, που σαν βασικό στόχο έχει την αντιμετώπιση νευρογλωσσικών προβλημάτων μετά από τραυματικές εμπειρίες και την επανένταξη των ανθρώπων στην κοινωνία, όπου οι επιστήμονες του εξήγησαν ότι πάσχει από το επονομαζόμενο Σύνδρομο της Ξένης Προφοράς (FAS-Foreign Accent Syndrome). Πρόκειται για ένα σύνδρομο το οποίο εμφανίζεται συνήθως σε άτομα που έχουν τραυματιστεί στο κεφάλι, με αποτέλεσμα να προκληθεί ζημιά στον εγκέφαλό τους και είναι σχετικά σπάνιο αφού έχουν καταγραφεί 60 περιπτώσεις σε όλο τον κόσμο με την πρώτη καταγραφή περιστατικού το 1941. Οι "ασθενείς" που πάσχουν από το εν λόγω σύνδρομο μιλούν τη μητρική τους με ξενική προφορά αλλά παρουσιάζουν και μια ευχέρεια στην εκμάθηση άλλων γλωσσών, με τις οποίες δεν είχαν ασχοληθεί ποτέ πριν τον τραυματισμό τους. Τι πράγμα είναι αυτός ο εγκέφαλος; Βέβαια, με το θέμα έχουν ασχοληθεί και οι Πύλες του Ανεξήγητου. Μπορεί όλα αυτά, λέει, να οφείλονται σε εμπειρίες κάποιας προηγούμενης ζωής!

*Σ.τ.Μ.: Μέχρι τώρα είχα πολλούς λόγους να «χτυπάω το κεφάλι μου στον τοίχο»! Τώρα μόλις βρήκα άλλον έναν...

Δείτε videos της Sarah και της Kay για να καταλάβετε περί τίνους πρόκειται!
http://www.youtube.com/watch?v=m4Z_WV_NE8Q&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=f-y-x88hU9Y

Η Νέα Καλιφόρνια

Η Ντίλμα Ρουσέφ είναι η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Βραζιλίας, η οποία με ποσοστό 55,5 % αναλαμβάνει από την 1η Ιανουαρίου του 2011 τα ινία της διακυβέρνησης της χώρας με την 8η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Τι κι αν μεγάλωσε με γαλλικά, πιάνο και την πίστη ότι υπάρχει Θεός; Γρήγορα άλλαξε γνώμη και η αντάρτισσα Ρουσέφ, όπως την χαρακτηρίζουν όλες σχεδόν οι εφημερίδες, η οποία είχε φυλακιστεί επί δικτατορίας, τώρα καλείται να κυβερνήσει τη χώρα της σάμπας, που το 2014 θα φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου και το 2016 τους Ολυμπιακές Αγώνες. «Θα είμαι Πρόεδρος όλων των Βραζιλιάνων, χωρίς καμία εξαίρεση», δήλωσε η νεοεκλεγείσα Ρουσέφ και τα κόκαλα του βραζιλιάνου συγγραφέα Αφόνσο Ενρίκες δε Λίμα Μπαρέτο (26 χαρακτήρες χωρίς τα κενά, το όνομά του) έτριξαν! Ο Μπαρέτο (για ευνόητους λόγους κρατάμε τους 6 χαρακτήρες) ήταν ένας συγγραφέας πολλαπλά περιθωριοποιημένος: ήταν μαύρος, φτωχός και συμπαραστάτης των φτωχών, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και τους συγγραφικούς κύκλους, έζησε σε μια άκρως ρατσιστική κοινωνία, έχασε νωρίς την μητέρα του, ενώ ο πατέρας του κλείστηκε σε τρελοκομείο. Ο Μπαρέτο πέθανε αλκοολικός στα 41 του χρόνια, δεν έκανε παιδιά, δεν παντρεύτηκε, αλλά ούτε και ταξίδεψε, όπως ονειρευόταν. Τα ταξίδια του τα έκανε μόνο μέσα από τις λογοτεχνικές του περιπλανήσεις και έτσι έφτασε σε τόπους, όπως εκείνος τους φανταζόταν.  Το έργο του παρέμενε στην αφάνεια και μόλις τις τελευταίες δυο δεκαετίες θεωρείται ένας από τους πλέον σημαντικότερους συγγραφείς της Βραζιλίας. Στα χέρια μου έπεσε το έργο του «Η Νέα Καλιφόρνια», από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων. Πρόκειται για ένα σύντομο αλλά άκρως περιεκτικό διήγημα, το οποίο σε γενικές γραμμές περιγράφει το τι μπορεί να κάνει ο άνθρωπος για να βγάλει λεφτά! Μέχρι και νεκρούς ανασταίνει, μέχρι και πεθαμένους ξεθάβει, πιστεύοντας πως με την κατάλληλη επεξεργασία οστών μπορεί να δημιουργηθεί χρυσάφι, όπως έταξε ο άγνωστος για την τοπική κοινωνία της Τουμπιακάνγκα και μετά εξαφανίστηκε! Οι κάτοικοι όμως μικροί και μεγάλοι, πλούσιοι και φτωχοί, τρελοί και λογικοί, αδίστακτοι κι αλαφροΐσκιωτοι, όλοι τους τρέξαν στο σατανικό ραντεβού στο νεκροταφείο η «Γαλήνη» προκειμένου να τραβήξουν τις «σιχαμερές σάπιες σάρκες που έζεχναν και δεν έλεγαν να ξεκολλήσουν από τα κόκαλα…και η εχθρότητα δεν άργησε να ξεσπάσει. Οι νεκροί ήταν λίγοι και δεν έφταναν να ικανοποιήσουν την πείνα των ζωντανών. Άρχισαν οι μαχαιριές, οι πιστολιές, το γροθοκόπημα...». Το πρωί το νεκροταφείο είχε περισσότερους νεκρούς απ’ όσους είχε φιλοξενήσει στα τριάντα χρόνια της ύπαρξής του.» Βέβαια, τα ηθικά διδάγματα είναι πολλά και ο αναγνώστης μπορεί να βγάλει περισσότερα συμπεράσματα από τα αναμενόμενα και να δει περισσότερες εικόνες από τις προφανείς, μέσα από τα μάτια του Μπαρέτο Έτσι, η κάθαρση μετά την ολοκλήρωση της ανάγνωσης επιτυγχάνεται χωρίς δεύτερη κουβέντα!

*Σ.τ.Μ.: Ένα μεγάλο μπράβο στον αξιόλογο μεταφραστή Κρίτων Ηλιόπουλο στις Εκδόσεις των Συναδέλφων και … στον Μπαρέτο! Τα μπράβο στους/στις προέδρους περιττεύουν!